SABA Sports định nghĩa lối đá pressing, phân tích lợi ích và rủi ro của các kiểu chiến thuật pressing phổ biến nhất trong bóng đá.
Lối đá pressing là gì?
Pressing là một chiến thuật bóng đá phổ biến, trong đó các cầu thủ của đội không có bóng sẽ chủ động gây áp lực lên đối phương. Mục đích của lối đá pressing là hạn chế không gian và thời gian xử lý bóng, từ đó cướp lại bóng từ đối thủ.
Pressing đã trở thành một khía cạnh thiết yếu đối với nhiều đội bóng hiện đại, sau những thành công vang dội của Barcelona thời đỉnh cao tiki-taka hay Liverpool dưới trướng HLV Jürgen Klopp. Tuy nhiên, pressing không chỉ có ưu điểm mà còn mang lại những thách thức và rủi ro nhất định.
Một số lối đá pressing thường gặp
Pressing tầm thấp (Low block pressing)
Với lối đá pressing tầm thấp, đội phòng ngự sẽ dồn đội hình về khu vực gần cầu môn của mình. Họ để cho đối phương triển khai bóng từ tuyến dưới, nhưng khi quả bóng tiến tới 1/3 cuối sân, đội phòng ngự sẽ gây sức ép, tranh chấp, đánh chặn, cốt để ngăn cản tình huống tấn công hoặc hơn nữa là đoạt lại bóng.
Ưu điểm của pressing tầm thấp
Duy trì sự chắc chắn
Đội hình pressing tầm thấp sẽ đảm bảo có đông cầu thủ bảo vệ khu vực nguy hiểm trước khung thành. Các cầu thủ phòng ngự có thể giữ khoảng cách gần nhau, giảm thiểu khả năng bị đối thủ vượt qua.
Tiết kiệm thể lực
Lối đá pressing tầm thấp không đòi hỏi phải di chuyển và gây áp lực liên tục. Vì vậy, các cầu thủ có thể tiết kiệm sức lực.
Triển khai phản công
Đội bóng chơi pressing tầm thấp có thể tận dụng khoảng trống phía sau hàng phòng ngự của đối phương để phản công nhanh. Miếng đánh này có thể mang lại hiệu quả cao, đặc biệt là khi các tiền đạo phía trên sở hữu tốc độ tốt.
Giảm thiểu rủi ro nếu pressing thất bại
Đội chơi pressing tầm thấp ít gặp nguy cơ bị “hở sườn” khi không đoạt được bóng, vì đội hình vốn dĩ đã được lùi sâu. Điều này giúp họ tránh bị đối thủ khai thác không gian lớn phía sau hàng thủ.
Nhược điểm của pressing tầm thấp
Trở nên bị động
Đội sử dụng lối đá pressing tầm thấp sẽ nhường quyền kiểm soát cho đối phương, do đó dễ rơi vào thế bị động. Bởi vậy, các tiền đạo không có nhiều cơ hội chạm bóng như bình thường. Điều này khiến họ mất bớt cơ hội tấn công và ghi bàn.
Gánh nặng đặt lên vai các hậu vệ
Khi chơi pressing tầm thấp, hàng phòng ngự thường xuyên bị đặt vào tình thế nguy hiểm. Do đó, các hậu vệ cần phải duy trì sự tập trung xuyên suốt trận đấu để đương đầu với áp lực liên tục. Chỉ một khoảnh khắc sai lầm cũng sẽ khiến họ trả giá.
Pressing tầm trung (Midfield pressing)
Lối đá pressing tầm trung yêu cầu đội phòng ngự bắt đầu gây áp lực lớn ở khu vực giữa sân. Các cầu thủ tuyến trên và tuyến giữa sẽ tập trung vây bắt, cắt đường chuyền từ đối phương, trong khi tuyến phòng ngự dâng lên một chút để bọc lót phía sau.
Ưu điểm của pressing tầm trung
Cân bằng giữa phòng ngự và tấn công
Lối đá pressing tầm trung cho phép đội phòng ngự giữ đội hình chắc chắn và duy trì một khối đội hình linh hoạt. Nhờ đó, đội phòng ngự có thể dễ dàng chuyển đổi qua lại từ trạng thái phòng ngự sang tấn công, tạo cơ hội phản công mà vẫn giữ được sự an toàn cho hàng thủ.
Kiểm soát không gian
Với pressing tầm trung, các cầu thủ ở khu vực giữa sân có thể giữ cự ly đội hình hẹp và thu nhỏ không gian chơi bóng của đối thủ. Chiến thuật này khiến đội giữ bóng gặp khó khăn nếu muốn đưa bóng vào trung lộ.
Nhược điểm của pressing tầm trung
Dễ tổn thương trước những pha chuyền dài
Vì khối đội hình có phần co cụm, thế nên đội chơi pressing tầm trung có thể bị đối thủ thao túng bởi những đường chuyền vượt tuyến. Điều này tạo ra nguy cơ lớn nếu hàng hậu vệ không bọc lót kịp thời.
Bị động
Do thiếu áp lực ở trên cao nên đội phòng ngự vẫn phải phản ứng trước hành động của đối thủ. Trung vệ của đội bạn có không ít thời gian để tìm phương án triển khai bóng và phá vỡ hệ thống pressing tầm trung.
Pressing tầm cao (High press)
Lối đá pressing tầm cao (high pressing) yêu cầu đội phòng ngự phải gây áp lực ngay bên phần sân đội bạn. Chiến thuật này mang tính chủ động cao, đòi hỏi nền tảng thể lực tốt, kỷ luật chặt chẽ và khả năng di chuyển đồng bộ.
Mục tiêu đầu tiên của pressing tầm cao là khiến đối phương không thể triển khai bóng. Tuy nhiên, đích đến cuối cùng sẽ là đoạt lại bóng ở phần sân đội bạn, từ đó tổ chức tấn công nhanh và ghi bàn.
Ưu điểm của pressing tầm cao
Khiến đối phương rối loạn
Các cầu thủ có thể mất bình tĩnh nếu bị áp sát liên tục, đặc biệt là những người không có khả năng xử lý và chuyền bóng tốt. Vì vậy, lối chơi pressing tầm cao dễ làm cho đối phương bấn loạn và phạm sai lầm.
Chiếm lĩnh những vị trí tấn công thuận lợi
Khi dâng đội hình lên cao, đội chơi pressing tầm cao sẽ đưa cầu thủ vào gần khung thành đối phương. Điều đó vừa giúp họ thu hẹp không gian chơi bóng của đội bạn, vừa đẩy nhanh quá trình chuyển trạng thái nếu đoạt lại bóng để tạo thêm cơ hội ghi bàn.
Nhược điểm của pressing tầm cao
Tiêu hao thể lực
Để triển khai chiến thuật pressing tầm cao, các cầu thủ phải sở hữu thể lực tốt vì họ cần di chuyển và tranh cướp bóng liên tục. Nếu thể lực không đủ, đội chơi pressing tầm cao sẽ dễ bị vượt mặt trong giai đoạn cuối trận đấu.
Rủi ro bị phản công
Mặt trái của việc đẩy đội hình lên cao chính là để lộ khoảng trống ở phía sau. Nếu đối phương có những cầu thủ kỹ thuật và thoát pressing tốt, đội phòng ngự sẽ đối diện tình thế nguy hiểm vì thiếu quân số bên phần sân nhà.
Đòi hỏi kỷ luật và tính tổ chức cao
Để pressing hiệu quả, không chỉ mỗi cá nhân mà toàn đội phải di chuyển đồng bộ, nhịp nhàng. Chỉ cần một mắt xích chơi lệch nhịp, khoảng trống có thể sẽ lộ ra và bị đối phương khai thác.
Nguy cơ nhận thẻ phạt
Pressing tầm cao về cơ bản là một chiến thuật phòng ngự quyết liệt, thế nên không tránh khỏi việc va chạm với đối phương. Ngoài ra, để tránh bị phản công, đôi lúc các đội cũng dùng tiểu xảo phạm lỗi từ xa. Tần suất phạm lỗi nhiều đồng nghĩa tần suất thẻ vàng, thậm chí thẻ đỏ sẽ gia tăng.
Làm sao để thoát khỏi pressing trong bóng đá
Để vượt qua tuyến pressing của đối phương, đội bóng cần kỹ năng cá nhân của từng cầu thủ kết hợp với lối chơi tập thể thông minh. Dưới đây là một số điểm lưu ý khi xây dựng kế hoạch thoát pressing.
Mở rộng đội hình
Nếu các cầu thủ (chủ yếu là cầu thủ chạy cánh) di chuyển rộng hết mức có thể, đội giữ bóng sẽ kéo dãn đội hình đối phương, từ đó mở ra khoảng trống cho các cầu thủ phía trong thoải mái xử lý bóng hơn. Tương tự, việc bố trí một vài tiền đạo ở phía trên cao cũng sẽ ghim hậu vệ đội bạn, khiến khoảng cách giữa các tuyến đối phương bị nới rộng ra.
Tận dụng thủ môn
Khi đối mặt với lớp pressing của đối phương, thủ môn trở thành một phương án nhận và chuyền bóng hữu hiệu. Trên thực tế, các đội bóng hiện đại đều ưa chuộng những người gác đền có khả năng dùng chân tốt để tăng thêm quân số và chất lượng cho khâu triển khai bóng bên phần sân nhà.
Chuyền bóng nhanh và chính xác
Những pha xử lý nhanh cùng những đường chuyền một chạm là thứ vũ khí hữu hiệu để đưa bóng thoát khỏi tầm gây áp lực của đội bạn. Ngoài ra, một đội chuyền bóng tốt cũng sẽ dễ dàng thao túng và khiến đối phương mất sức nhanh hơn.
Di chuyển không bóng
Người chuyền bóng luôn cần người nhận bóng, vì thế chạy chỗ là yếu tố rất quan trọng để thoát pressing. Dù đứng gần hay xa người chuyền bóng, các cầu thủ cũng phải chủ động biến mình thành một địa chỉ nhận bóng để giảm áp lực cho đồng đội và tự tạo cơ hội chơi bóng cho chính mình.
Đổi cánh, chuyền dài
Bên cạnh những đường chuyền ngắn, những tình huống mở biên hoặc phất bóng dài cũng có thể đánh bại tuyến pressing của đối phương. Để thực hiện được mục tiêu này, các cầu thủ khéo léo, tốc độ nên đứng ở bên trên, sẵn sàng đón bóng và khoan phá vào không gian mà đối thủ để lại.
Nâng cao kỹ năng cá nhân
Quan sát, đỡ bước một, che chắn bóng là những kỹ thuật cơ bản nhưng cực kỳ cần thiết để giữ bóng khi bị đối phương gây áp lực. Ngoài ra, các cầu thủ cũng phải rèn luyện tư duy nhanh nhạy và cải thiện nhãn quan chiến thuật để nhận ra đồng đội ở vị trí nào đang trống trải, từ đó đưa bóng đến cho họ.
Dĩ nhiên, tự bản thân một cầu thủ cũng có thể vượt qua đối phương bằng việc rê bóng. Tuy nhiên, phương án này đòi hỏi trình độ kỹ thuật cao và ẩn chứa nhiều rủi ro.
Trên đây là toàn bộ những thông tin cơ bản về pressing. Trong bóng đá hiện đại, pressing đã trở thành một điểm nhấn chiến thuật không thể thiếu. Hy vọng sau bài viết này của SABA Sports, quý độc giả đã hiểu được lối đá pressing và nắm bắt ý đồ của các đội bóng trong mỗi trận đấu.
GEGENPRESSING LÀ GÌ? CHIẾN THUẬT KHAI SINH THỜI ĐẠI NHƯNG BÀO MÒN THỂ LỰC
Xem thêm:
