Từ lúc thành lập, đội tuyển bóng đá Italy đã trải qua nhiều biến cố. Không thiếu thời điểm ‘Azzurri’ bị giới mộ điệu đánh giá thấp, nhưng họ vẫn lầm lũi tiến lên để giành lấy vinh quang. Trong bài viết này, hãy cùng SABA Sports đi qua hơn 100 năm lịch sử đội bóng áo thiên thanh.
Lịch sử phát triển của đội tuyển bóng đá Italy
Giai đoạn 1934 - 1960
Trận đấu chính thức đầu tiên của đội tuyển bóng đá Italy diễn ra vào ngày 15/05/1910 tại thành phố Milan. Lúc đó, “Azzurri” sử dụng sơ đồ 2-3-5 và hạ gục Pháp với tỷ số 6-2.
Khi kỳ World Cup đầu tiên được tổ chức vào năm 1930, Italy đã từ chối tham gia. Sau đó, dưới sự dẫn dắt của HLV Vittorio Pozzo, đội bóng xứ sở mỳ ống đã vô địch 2 kỳ World Cup tiếp theo trong các năm 1934 và 1938.
Thời điểm ấy, Giuseppe Meazza là ngôi sao của đội tuyển Italy. Đến nay, nhiều người vẫn xem ông như cầu thủ Italia xuất sắc nhất mọi thời đại.
Trong thập niên 1950, tuyển Ý phải tái xây dựng đội hình sau khi thảm họa máy bay hồi năm 1949 khiến 10/11 cầu thủ chủ chốt của đội thiệt mạng. Lực lượng bị tổn hại nghiêm trọng, nên “Azzurri” phải dừng bước ngay tại vòng 1 của World Cup 1950 và 1954. Thậm chí, đội tuyển Italy còn không thể vượt qua vòng loại World Cup 1958.
Giai đoạn 1960 - 1986
Đội tuyển Italy không tham gia Euro 1960. Ba năm sau, họ bị Xô Viết đánh bại tại vòng loại Euro 1964 và mất vé dự vòng chung kết.
Ở World Cup, tình hình của “Azzurri” cũng chẳng khá khẩm hơn là bao. Đội tuyển Ý dừng bước tại vòng 1 World Cup 1962. Bốn năm sau, họ xếp dưới Hàn Quốc và Xô Viết nên đành chia tay World Cup 1966 ngay sau vòng bảng.
Tuy nhiên, giai đoạn cuối thập niên 1960 chứng kiến sự thay đổi ngoạn mục của “đoàn quân áo thiên thanh”. Với cương vị chủ nhà, đội tuyển Italy tiến vào trận chung kết Euro 1968 để chạm trán Nam Tư. Sau khi hòa 1-1, hai đội tiến hành đá lại và người Ý giành chiến thắng 2-0 để có lần đầu vô địch Euro.
Tại World Cup 1970, Italy thi đấu ấn tượng nhờ các hảo thủ như Giacinto Facchetti, Gianni Rivera, Gigi Riva và Roberto Boninsegna. Trận bán kết giữa Ý và Đức năm đó được xem là trận cầu của thế kỷ 20, khi có tới 5 lần lưới rung trong hiệp phụ.
Ý giành phần thắng 4-3 sau 120 phút để tiến vào chung kết, nhưng tiếc là cuối cùng họ cũng không thể chống lại một tập thể Brazil quá mạnh. Vì thế, “Azzurri” ngậm ngùi chấp nhận vị trí á quân.
Sau chiến tích kể trên, thế hệ tài ba của đội tuyển Ý bắt đầu bước qua sườn dốc của sự nghiệp. “Đoàn quân áo thiên thanh” để tuột mất tấm vé đến vòng chung kết Euro 1972 sau khi thua Bỉ. Tiếp đó, họ cũng bị loại ngay vòng bảng World Cup 1974.
Nửa cuối thập niên 1970, người Ý chào đón một thế hệ cầu thủ mới. Họ để lại dấu ấn với vị trí thứ 4 tại World Cup 1978 và Euro 1980. Những tưởng “Azzurri” sẽ sụp đổ vì scandal dàn xếp tỷ số trước thềm World Cup 1982, nhưng đội tuyển Italy đã làm nên lịch sử trên đất Tây Ban Nha bằng chức vô địch phi thường.
Sau thành công vang dội tại World Cup 1982, Italia lại gây thất vọng khi không thể đoạt vé tới vòng chung kết Euro 1984. Đến World Cup 1986, họ cũng sớm xách vali về nước khi thất thủ 0-2 dưới tay Pháp ở vòng 1/8.
Giai đoạn 1986 - 2000
Năm 1986, Azeglio Vicini đảm nhận cương vị HLV trưởng đội tuyển bóng đá Italy. Ông biến các cầu thủ như Walter Zenga và Gianluca Vialli trở thành trụ cột của “Azzurri”. Cùng nhau, họ giúp Italy giành vị trí thứ tư tại Euro 1988 và thứ ba ở World Cup 1990.
Vì không thể đưa Ý tới vòng chung kết Euro 1992, HLV Vicini đã bị sa thải. Chiến lược gia Arrigo Sacchi lên thay và mang tới một lối chơi hoàn toàn mới. Tại World Cup 1994, Roberto Baggio cùng các đồng đội đã tiến rất gần tới chiếc cúp vàng. Tuy nhiên, cú đá phạt đền hỏng ăn của chính Baggio trước Brazil khiến đội tuyển Italy ngậm ngùi về nhì.
Euro 1996 là giải đấu thất bại đối với Italia khi họ không thể tiến vào loạt trận knock-out. Đến World Cup 1998, loạt penalty một lần nữa gieo sầu cho “Azzurri”. Tại tứ kết, họ thua 3-4 trước Pháp trên chấm luân lưu.
Giai đoạn 2000 - 2016
Huyền thoại Dino Zoff là người dẫn dắt tuyển Ý ở Euro 2000. Đội bóng xứ sở mỳ ống thẳng tiến vào chung kết, nơi họ lại gục ngã dưới tay người Pháp bởi bàn thắng vàng của David Trezeguet.
Đội hình “Azzurri” những năm đầu thế kỷ 21 quy tụ rất nhiều ngôi sao. Dẫu vậy, họ không đạt được thành tích đáng kể ở World Cup 2002 cũng như Euro 2004.
Trước thềm World Cup 2006, bóng đá Ý lại rúng động vì án dàn xếp tỷ số. Và cũng giống như năm 1982, “Azzurri” tạo nên chiến tích không tưởng, đó là đoạt chiếc cúp vàng danh giá.
Đội tuyển Italia mất 6 năm để góp mặt trong một trận chung kết giải đấu lớn tiếp theo. Nhưng ở cuộc chiến cuối cùng tại Euro 2012, Ý không thể so bì với Tây Ban Nha quá vượt trội vào thời điểm đó. Chung cuộc, họ thua trắng 0-4 và đành chấp nhận ngôi á quân.
2014 là năm đánh dấu sự đi xuống của Ý ở World Cup. Tại giải đấu trên đất Nam Phi, họ chỉ xếp thứ ba bảng D. Thất bại 0-1 trước Uruguay là trận đấu cuối cùng của người Ý tại một vòng chung kết World Cup, tính cho đến hiện tại.
Giai đoạn 2018 đến nay
Sau khi Euro 2016 khép lại, HLV Antonio Conte chia tay “Azzurri”. Dưới trướng HLV Gian Piero Ventura, tuyển Ý thậm chí còn đánh mất vé tham dự World Cup 2018. Dĩ nhiên HLV Ventura cũng chẳng thể tại vị được lâu. Ông bị sa thải vào ngày 15/11/2017.
Tháng 8/2018, FIFA xác nhận Ý rơi xuống hạng 21 thế giới - vị trí thấp nhất lịch sử đội tuyển này. Nhưng tân thuyền trưởng Roberto Mancini đã xốc lại tinh thần các cầu thủ và đưa họ đến ngôi vương Euro 2020.
Đáng tiếc thay, đội tuyển Italy lại lỡ hẹn với World Cup 2022. HLV Mancini tiếp tục dẫn dắt “Azzurri” tới tháng 8/2023, trước lúc nhường lại ghế cho HLV Luciano Spalletti. Với vị trí thứ nhì bảng C vòng loại, Spalletti và các học trò đã hoàn thành nhiệm vụ giành vé tham gia vòng chung kết Euro 2024.
Các thành tích đội tuyển bóng đá Ý đã đạt được
Giải vô địch bóng đá thế giới
| Kỳ World Cup | Thành tích | Trận | Thắng | Hòa | Thua |
|---|---|---|---|---|---|
| 1930 | Không tham gia | ||||
| 1934 | Vô địch | 5 | 4 | 1 | 0 |
| 1938 | Vô địch | 4 | 4 | 0 | 0 |
| 1950 | Vòng bảng | 2 | 1 | 0 | 1 |
| 1954 | Vòng bảng | 3 | 1 | 0 | 2 |
| 1958 | Không vượt qua vòng loại | ||||
| 1962 | Vòng bảng | 3 | 1 | 1 | 1 |
| 1966 | Vòng bảng | 3 | 1 | 0 | 2 |
| 1970 | Á quân | 6 | 3 | 2 | 1 |
| 1974 | Vòng bảng | 3 | 1 | 1 | 1 |
| 1978 | Hạng 4 | 7 | 4 | 1 | 2 |
| 1982 | Vô địch | 7 | 4 | 3 | 0 |
| 1986 | Vòng 1/8 | 4 | 1 | 2 | 1 |
| 1990 | Hạng 3 | 7 | 6 | 1 | 0 |
| 1994 | Á quân | 7 | 4 | 2 | 1 |
| 1998 | Tứ kết | 5 | 3 | 2 | 0 |
| 2002 | Vòng 1/8 | 4 | 1 | 1 | 2 |
| 2006 | Vô địch | 7 | 5 | 2 | 0 |
| 2010 | Vòng bảng | 3 | 0 | 2 | 1 |
| 2014 | Vòng bảng | 3 | 1 | 0 | 2 |
| 2018 | Không vượt qua vòng loại | ||||
| 2022 | Không vượt qua vòng loại | ||||
| Tổng | 83 | 45 | 21 | 17 |
Giải vô địch Châu Âu
| Kỳ Euro | Thành tích | Trận | Thắng | Hòa | Thua |
|---|---|---|---|---|---|
| 1960 | Không tham gia | ||||
| 1964 | Không vượt qua vòng loại | ||||
| 1968 | Vô địch | 3 | 1 | 2 | 0 |
| 1972 | Không vượt qua vòng loại | ||||
| 1976 | Không vượt qua vòng loại | ||||
| 1980 | Hạng 4 | 4 | 1 | 3 | 0 |
| 1984 | Không vượt qua vòng loại | ||||
| 1988 | Bán kết | 4 | 2 | 1 | 1 |
| 1992 | Không vượt qua vòng loại | ||||
| 1996 | Vòng bảng | 3 | 1 | 1 | 1 |
| 2000 | Á quân | 6 | 4 | 1 | 1 |
| 2004 | Vòng bảng | 3 | 1 | 2 | 0 |
| 2008 | Tứ kết | 4 | 1 | 2 | 1 |
| 2012 | Á quân | 6 | 2 | 3 | 1 |
| 2016 | Tứ kết | 5 | 3 | 1 | 1 |
| 2020 | Vô địch | 7 | 5 | 2 | 0 |
| 2024 | Chưa xác định | ||||
| Tổng | 45 | 21 | 18 | 6 |
UEFA Nations League (Liên đoàn các quốc gia UEFA)
Vòng bảng
| Mùa giải | Thành tích | Trận | Thắng | Hòa | Thua |
|---|---|---|---|---|---|
| 2018/19 | Nhì bảng | 4 | 1 | 2 | 1 |
| 2020/21 | Nhất bảng | 6 | 3 | 3 | 0 |
| 2022/23 | Nhất bảng | 6 | 3 | 2 | 1 |
| 2024/25 | Chưa xác định | ||||
| Tổng | 16 | 7 | 7 | 2 |
Vòng chung kết
| Năm | Thành tích | Trận | Thắng | Hòa | Thua |
|---|---|---|---|---|---|
| 2019 | Không đủ điều kiện tham dự | ||||
| 2021 | Hạng 3 | 2 | 1 | 0 | 1 |
| 2023 | Hạng 3 | 2 | 1 | 0 | 1 |
| 2025 | Chưa xác định | ||||
| Tổng | 4 | 2 | 0 | 2 |
Cúp Liên đoàn FIFA (Confederations Cup)
| Năm | Thành tích | Trận | Thắng | Hòa | Thua |
|---|---|---|---|---|---|
| 1992 | Không tham gia | ||||
| 1995 | Không vượt qua vòng loại | ||||
| 1997 | Không vượt qua vòng loại | ||||
| 1999 | Không vượt qua vòng loại | ||||
| 2001 | Không vượt qua vòng loại | ||||
| 2003 | Không tham gia | ||||
| 2005 | Không vượt qua vòng loại | ||||
| 2009 | Vòng bảng | 3 | 1 | 0 | 2 |
| 2013 | Hạng 3 | 5 | 2 | 2 | 1 |
| 2017 | Không vượt qua vòng loại | ||||
| Tổng | 8 | 3 | 2 | 3 |
Cúp quốc tế Trung Âu (Central European International Cup)
| Mùa giải | Thành tích | Trận | Thắng | Hòa | Thua |
|---|---|---|---|---|---|
| 1927-1930 | Vô địch | 8 | 5 | 1 | 2 |
| 1931-1932 | Á quân | 8 | 3 | 3 | 2 |
| 1933-1935 | Vô địch | 8 | 5 | 1 | 2 |
| 1936-1938 | Không xác định (*) | 4 | 3 | 1 | 0 |
| 1948-1953 | Hạng 4 | 8 | 3 | 2 | 3 |
| 1955-1960 | Hạng 5 | 10 | 2 | 3 | 5 |
| Tổng | 46 | 21 | 11 | 14 |
*: Giải đấu gián đoạn sau sự kiện Áo bị sáp nhập vào Đức
Đội hình hiện tại của đội Italy tại Euro 2024
Thủ môn
| STT | Tên | Năm sinh | Câu lạc bộ |
|---|---|---|---|
| 1 | Ivan Provedel | 1994 | Lazio |
| 2 | Wladimiro Falcone | 1995 | Lecce |
| 3 | Guglielmo Vicario | 1996 | Tottenham Hotspur |
| 4 | Alex Meret | 1997 | Napoli |
| 5 | Gianluigi Donnarumma | 1999 | Paris Saint-Germain |
| 6 | Marco Carnesecchi | 2000 | Atalanta BC |
Hậu vệ
| STT | Tên | Năm sinh | Câu lạc bộ |
|---|---|---|---|
| 1 | Francesco Acerbi | 1988 | Inter Milan |
| 2 | Matteo Darmian | 1989 | Inter Milan |
| 3 | Rafael Tolói | 1990 | Atalanta |
| 4 | Cristiano Biraghi | 1992 | Fiorentina |
| 5 | Manuel Lazzari | 1993 | Lazio |
| 6 | Giovanni Di Lorenzo | 1993 | Napoli |
| 7 | Leonardo Spinazzola | 1993 | AS Roma |
| 8 | Emerson Palmieri | 1994 | West Ham |
| 9 | Alessio Romagnoli | 1995 | Lazio |
| 10 | Gianluca Mancini | 1996 | AS Roma |
| 11 | Federico Dimarco | 1997 | Inter Milan |
| 12 | Federico Gatti | 1998 | Juventus |
| 13 | Nicolò Casale | 1998 | Lazio |
| 14 | Alessandro Buongiorno | 1999 | Torino |
| 15 | Alessandro Bastoni | 1999 | Inter Milan |
| 16 | Andrea Cambiaso | 2000 | Juventus |
| 17 | Destiny Udogie | 2002 | Tottenham Hotspur |
| 18 | Giorgio Scalvini | 2003 | Atalanta |
Tiền vệ
| STT | Tên | Năm sinh | Câu lạc bộ |
|---|---|---|---|
| 1 | Giacomo Bonaventura | 1989 | Fiorentina |
| 2 | Jorginho | 1991 | Arsenal |
| 3 | Marco Verratti | 1992 | Al Arabi |
| 4 | Bryan Cristante | 1995 | AS Roma |
| 5 | Lorenzo Pellegrini | 1996 | AS Roma |
| 6 | Matteo Pessina | 1997 | Monza |
| 7 | Nicolò Barella | 1997 | Inter Milan |
| 8 | Riccardo Orsolini | 1997 | Bologna |
| 9 | Manuel Locatelli | 1998 | Juventus |
| 10 | Davide Frattesi | 1999 | Inter Milan |
Tiền đạo
| STT | Tên | Năm sinh | Câu lạc bộ |
|---|---|---|---|
| 1 | Ciro Immobile | 1990 | Lazio |
| 2 | Stephan El Shaarawy | 1992 | AS Roma |
| 3 | Vincenzo Grifo | 1993 | Freiburg |
| 4 | Matteo Politano | 1993 | Napoli |
| 5 | Domenico Berardi | 1994 | Sassuolo |
| 6 | Mattia Zaccagni | 1995 | Lazio |
| 7 | Federico Chiesa | 1997 | Juventus |
| 8 | Gianluca Scamacca | 1999 | Atalanta |
| 9 | Mateo Retegui | 1999 | Genoa |
| 10 | Nicolò Zaniolo | 1999 | Aston Villa |
| 11 | Giacomo Raspadori | 2000 | Napoli |
| 12 | Moise Kean | 2000 | Juventus |
| 13 | Wilfried Gnonto | 2003 | Leeds United |
Danh sách ban huấn luyện hiện tại của đội tuyển Italy tại Euro 2024
| STT | Tên | Vai trò |
|---|---|---|
| 1 | Luciano Spalletti | HLV trưởng |
| 2 | Marco Domenichini | Trợ lý HLV |
| 3 | Marco Savorani | HLV thủ môn |
| 4 | Daniele Baldini | Trợ lý kỹ thuật |
| 5 | Salvatore Russo | Trợ lý kỹ thuật |
| 6 | Francesco Sinatti | HLV thể lực |
| 7 | Franco Ferrini | HLV thể lực |
| 8 | Renato Baldi | Chuyên viên phân tích trận đấu |
| 9 | Marco Mannucci | Chuyên viên phân tích trận đấu |
Tổng hợp lịch thi đấu của đội tuyển bóng đá Italy tại Euro 2024
| Ngày | Giờ | Trận đấu |
|---|---|---|
| 15/06/2024 | 21h00 | Ý - Albania |
| 20/06/2024 | 21h00 | Tây Ban Nha - Ý |
| 24/06/2024 | 21h00 | Croatia - Ý |
Phân tích chiến thuật của đội tuyển Ý mang đến Euro 2024
Chiến thuật
Lối chơi
Trong suốt chiến dịch vòng loại Euro 2024, đoàn quân áo thiên thanh trung thành với sơ đồ 4-3-3 thiên về tấn công. Nicolò Barella là nhân tố chủ chốt trên hàng tiền vệ. Tương tự, Sandro Tonali cũng thể hiện trình độ chuyên môn cao. Tuy nhiên, chân chuyền 23 tuổi đã bị treo giò hồi năm ngoái do hành vi cá độ và được thay thế bởi những cái tên khác.
Trong giai đoạn vòng loại, đội tuyển Ý đã tiếp cận trận đấu với tinh thần cống hiến cao hơn. Họ cố gắng kiểm soát bóng và làm chủ trận đấu. Tỷ lệ giữ bóng trung bình mỗi trận của “Azzurri” là 62,6%.
Tập thể xứ sở mỳ ống cố gắng phối hợp nhóm nhỏ và tấn công theo nhiều hướng khác nhau, từ cánh cho tới hành lang trong lẫn trung lộ. Sự linh hoạt và đa dạng trở thành mục tiêu mà HLV Luciano Spalletti hướng tới. Kết quả là 16 pha lập công của Italy được ghi bởi 11 cầu thủ.
Sau vòng loại Euro 2024, HLV Spalletti đã thử nghiệm hệ thống chiến thuật mới. Trong 2 trận gần nhất, đội tuyển Ý ra sân với sơ đồ 3-4-2-1 và giành 2 chiến thắng trước Venezuela (2-1) và Ecuador (2-0). Nếu triển khai thuần thục sơ đồ mới, nhà đương kim vô địch Euro có thể ứng biến, qua đó tạo nên bất ngờ ở vòng chung kết sắp tới.
Hạn chế
Lúc này, đội tuyển Italy đang thiếu một chân sút tầm cỡ. Người ghi bàn nhiều nhất cho “Azzurri” ở vòng loại Euro 2024 là Davide Frattesi - một tiền vệ phòng ngự. Vì vậy,“đoàn quân áo thiên thanh” có thể chật vật nếu vấp phải những đối thủ tổ chức đội hình chặt chẽ.
Các cầu thủ chủ chốt của đội tuyển Ý
| STT | Tên | Vị trí |
|---|---|---|
| 1 | Gianluigi Donnarumma | Thủ môn |
| 2 | Alessandro Bastoni | Trung vệ |
| 3 | Federico Dimarco | Hậu vệ trái |
| 4 | Nicolò Barella | Tiền vệ trung tâm |
| 5 | Jorginho | Tiền vệ trung tâm |
| 6 | Federico Chiesa | Tiền vệ cánh trái |
| 7 | Giacomo Raspadori | Tiền đạo |
Danh hiệu nào cho đội tuyển Italy tại mùa giải Euro 2024?
Dù là đương kim vô địch nhưng trước thềm Euro 2024, đội tuyển Italy lại không được đánh giá cao bằng Pháp, Anh, Đức, Tây Ban Nha hay thậm chí là Bồ Đào Nha. Giới chuyên môn nhận định khả năng Azzurri bảo vệ thành công ngôi vương là khá thấp.
Câu hỏi thường gặp
Cầu thủ nào ghi bàn nhiều nhất đội tuyển Ý?
Cố tiền đạo Luigi Riva là người ghi bàn nhiều nhất cho đội tuyển Ý với 35 pha lập công qua 42 trận. Luigi Riva khoác áo “Azzurri” trong giai đoạn từ năm 1965 đến 1974.
Màu áo của đội tuyển Ý
Áo sân nhà của đội tuyển Ý mang màu xanh dương đặc trưng. Ở trên vai xuất hiện 3 sọc màu đỏ, trắng và xanh lục. Đây chính là các màu sắc chủ đạo trên quốc kỳ Italy. Trong khi đó, áo sân khách của Ý có màu trắng với cổ áo màu xanh dương, đi kèm họa tiết màu đỏ và xanh lục ở hai bên.
Biệt danh, linh vật của đội tuyển bóng đá Ý
Đội tuyển Ý có biệt danh “Azzurri” - nghĩa là màu xanh dương. Biệt danh này xuất hiện từ năm 1910. Thời đó, xanh dương là màu đại diện cho nhà Savoia - gia đình đang thống trị nước Ý lúc bấy giờ. Tại Việt Nam, đội tuyển Ý còn được gọi với cái tên “Đoàn quân áo thiên thanh”.
Linh vật của đội tuyển Italy là chú chó chăn cừu Maremma-Abruzzese. Linh vậy này được thiết kế bởi ông Carlo Rambaldi - người từng 3 lần đoạt giải Oscar.
Đội tuyển Ý được xếp cùng bảng với đội bóng nào ở Euro 2024?
Ở Euro 2024, đội tuyển Ý sẽ cạnh tranh với Tây Ban Nha, Croatia và Albania tại bảng B. Thách thức dành cho “Azzurri” không hề nhỏ, bởi Tây Ban Nha nằm trong nhóm ứng cử viên vô địch, Croatia luôn rất khó chịu còn Albania là ẩn số khôn lường.
Vị thế của Italy tại Euro 2024 còn kém nhiều đội tuyển khác. Tuy nhiên, nếu có một điều mà lịch sử bóng đá có thể chỉ ra, thì đó là đừng bao giờ xem thường người Ý. Họ đã từng lên ngôi trong hoàn cảnh thậm chí còn ngặt nghèo hơn bây giờ. Vậy nên, biết đâu “đoàn quân áo thiên thanh” lại bất ngờ làm nên chuyện ở Euro trên đất Đức.
HÀNH TRÌNH ĐẾN NGÔI VÔ ĐỊCH CỦA ĐỘI TUYỂN ITALIA | HÀNH TRÌNH EURO 2020
Xem thêm:
